Dit is het tweede blog in een serie over Artificial Intelligence en de impact daarvan op Service Design, UX Design, Visual Design en User Interface Design.
Inmiddels zijn we alweer enkele maanden verder sinds het eerste blog over AI en UX. Deze keer kijken we nuchter naar de minder rooskleurige kanten en hoe een value driven design-proces helpt om de prioriteiten scherp te houden.
AI-tools kunnen in recordtijd wireframes, content of designvarianten genereren. Dat lijkt efficiënt. Maar snelheid betekent niet automatisch dat het eindresultaat waardevol is voor gebruikers, organisaties of andere belanghebbenden. Juist nu wordt Value Driven Design belangrijker dan ooit.
Value Driven Design herinnert ons eraan waar ontwerp écht om draait: bijdragen aan concrete doelen, voor álle betrokkenen. Technologie mag het proces versnellen, maar het is aan mensen, designers en product owners, om te bewaken dat het resultaat daadwerkelijk waarde toevoegt.
AI leert van bestaande data. Maar die data weerspiegelt zelden de volle breedte van de samenleving. Wat niet zichtbaar is in de trainingsdata, wordt ook niet zichtbaar in de uitkomsten. Het risico? Ontwerpen die goed lijken te werken, maar ongemerkt bepaalde gebruikersgroepen uitsluiten of benadelen.
Denk aan digitale formulieren die voor laaggeletterden verwarrend blijven. Of interfaces die niet toegankelijk zijn voor mensen met een beperking. Bias is zelden kwaadaardig bedoeld, maar sluipt het proces in als je alleen op AI vertrouwt.
Value Driven Design dwingt teams om bewust stil te staan bij álle gebruikers, niet alleen de gemiddelde. Het helpt om ontwerpkeuzes te toetsen op inclusie en relevantie, en voorkomt dat AI onbedoeld bijdraagt aan een digitale kloof.
AI rekent, maar begrijpt niet. Het heeft geen inherente empathie, geen gevoel voor culturele verschillen of geen inzicht in subtiele gebruikersbehoeften. Zeker in complexe omgevingen, zoals de zorg en openbare dienstverlening (situaties waar het draait om basisveiligheden) blijft menselijke interpretatie onmisbaar.
Daarom benadrukt Value Driven Design het belang van de gebruikersbehoeften op alle niveaus, zowel mentaal als psychisch. Van het vertalen van strategie naar ontwerpcriteria, tot het toetsen van prototypes met échte gebruikers. AI vervangt niet wat mensen onbewust en bijna automatisch toepassen: contextbesef, empathie en kritische oordeelsvorming.
De kracht van AI zit in ondersteuning: het verlicht repetitieve taken, versnelt analyses en biedt variatie. Maar om die kracht effectief en verantwoord in te zetten, is een helder kader nodig. Value Driven Design biedt dat. Het structureert projecten van abstract (strategie) tot concreet (design assets), met tussentijdse validatie en ruimte voor bijsturing.
Zo blijft technologie een hulpmiddel binnen het grotere geheel; niet de drijvende kracht achter keuzes die invloed hebben op gebruikerservaring en organisatiewaarde.
AI heeft onmiskenbaar impact op het vakgebied van UX. Wie blind vaart op technologische beloftes, loopt het risico snelheid boven waarde te stellen. Value Driven Design helpt die valkuil te vermijden. Het zorgt voor structuur, helderheid en toetsing op alle niveaus van een project — met ruimte voor technologie, maar zonder de menselijke factor uit het oog te verliezen.
Dit blog is het tweede deel in onze serie over AI en UX. In het eerste deel keken we naar de kansen en mogelijkheden. Deze keer belichtten we bewust de minder rooskleurige kanten. Wil je verder met ons van gedachten wisselen over AI of Value Driven Design? Neem even contact met ons op.